Silleli Rumların Seydişehir’de mahalle talepleri

Osmanlı Devletinde XIX. yüzyılda başlayıp Tanzimat (1839), Islahat (1856) ve Meşrutiyetin ilanı (1876) ile artarak devam eden sivilizasyon ve modernleşme çabaları sınırlar içindeki Gayrimüslimler için nüfus hareketliliklerinin de yaşandığı bir süreci beraberinde getirmişti. Konya’nın Sille Kasabası’ndan 25 hanelik Osmanlı vatandaşı Rum Seydişehir’de kendileri için bir mahalle kurulması yönünde Seydişehir Kazası Kaymakamlığı’na  27 Aralık 1899’da müracaat etmişlerdi. Konuyla ilgili Tarihçi Ercan Arslan şunları ifade etti: “20.yüzyıl başında Sille’de 3512 Hristiyan Rum yaşamakta idi. Silleli Rumların 25 hanelik kısmı Seydişehir Belediye Meclis İdaresine 17 Aralık 1899’da dilekçeyle müracaat etmişlerdi (Osmanlı Arşivi Şurayı Devlet Evrakı). Rum vatandaşların kendileri için Seydişehir’de mahalle kurulması İstekleri 27 Aralık 1899’da Seydişehir Kaymakamlığına iletilmişti. Rumlar dilekçelerinde Sille halkından olduklarını,  on yılı aşkın bir süredir Seydişehir’de kiracı ve misafir olarak ikamet ettiklerini, kiralık ev bulma konusunda çok sıkıntılar yaşadıklarını, 25 eve ihtiyaç duyduklarını, kendilerine ev yeri gösterilmesini talep etmişlerdi. Yer gösterildiği takdirde evlerini de kendilerinin yapacağını belirtmişlerdi. Bunun üzerine Seydişehir Meclis İdaresince oluşturulan mazbata ve isimlerin yazılı olduğu dilekçe Kaymakam Ahmet Şakir Bey tarafından Konya Valiliğine gönderildi. Valilik konuyu enine boyuna değerlendirmiş ve her ne kadar mahalle kurulacak ve ev yapılacak yer bulunsa da bu mevzuda yetkili merciin payitaht olduğu Vali Vekili Esad Bey tarafından 21 Ocak 1900 tarihinde Dâhiliye Nezaretine bildirilmişti. Dilekçede 28 imza vardı Sille halkından olan Rumların Seydişehir Belediye Meclis İdaresine verdiği dilekçede imzalarıyla birlikte yirmi sekiz kişinin ismi yer almaktaydı. Bu isimler Hacı İsaoğlu Hristo, Yovanaki, İoannis Hacı Stefo, Peristeri Pirgaki,Hacı Bedros, Hacı Papa, Hacı Hristodulos, Mihail oğlu Vasil, Nikola oğlu Mihail, İoannis Kara İanoğlu, Angelakis, Yordanis Anania, Silleli Mina, Kiryaku Yortanion, Terzi Savva Leontiu, Petros Pavlu Terzoli (Terzioğlu), Yorgos Savva, Dava Vekili Yordane oğlu Kostati, Kunduracı Savva, İoanis Moyiseos, Iordanis Yorgu, İoakim Prodromos, Mimar İliya, İsa oğlu Yorgi Terzi, Filibo oğlu Meletios, Çakır İliya oğlu Haritonu, Kuyumcu Serkiz, Dülger (Marangoz) Simeon. Rumlar Seydişehir Meclis İdaresi’nde de görev aldılar Tarihçi Arslan devam ederek; “Osmanlı Devleti Silleli Rumların bir kısmının Seydişehir’de müstakil bir mahalle kurma taleplerine olumlu yanıt vermemişti. 1900 yılında Seydişehir kent merkezinde 93 Rum yaşamaktaydı. Rumlar Seydişehir’in Alaylar Mahallesinde önceden olduğu gibi kiraladıkları evlerde ikamet etmeye devam ettiler. Aynı tarihlerde Seydişehir’deki Ermeniler ise Kızılcalar Mahallesinde yaşamlarını sürdürmekte idiler. Dilekçedeki isimlerin çoğunun tüccar kalan kısmının ise terzi, mimar, marangoz, kuyumcu gibi zanaatkâr kesimden olduğunu görüyoruz. Ayrıca Rumların dava vekilliği yani avukatlık yaptıkları Seydişehir mahkeme kayıtlarından anlaşılmaktadır. Seydişehir Belediyesi’nin 1871’de kurulmasıyla birlikte Meclis İdaresinde Sova Efendi ve Hacı Pedros gibi rumlar görev almışlardı. Aleko ve Yodosaki Efendi’lerin sandık eminliği yaptığını biliyoruz. Gayrimüslim ailelerin çocukları Seydişehir’deki okullarda Türk ailelerin çocuklarıyla birlikte eğitim görmüşlerdir.1900 yılında Seydişehir’in önemli bir ticari canlılığa sahip olduğunu ve Silleli Rum tüccarların kentte aktif bulundukları anlaşılıyor. Arşiv kayıtlarındaki İsimlerin Latinceden transkribinde desteğini gördüğüm değerli dostum Tarihçi Georgios Vogiatzis’e teşekkür etmek istiyorum. Seydişehir’de Rumlar İstiklal Harbi (1919-1922) yıllarına kadar ikamet etmeye devam etmişlerdir. Bu tarihte önce İstanbul’a Lozan Anlaşması sonrasında da mübadele ile Yunanistan’a göç etmişlerdir” dedi.