Kurutulmuş meyveler ve faydaları
Stajyer Diyetisyen Esmanur Peker
Taze meyve ve sebzeler yüksek nem içerikleri nedeniyle çabuk bozulabilen gıdalar arasındadır ve bu yüzden taze meyve ve sebzelerin muhafaza edilmeleri zordur.
İnsanoğlunun gıdaları muhafaza için kullandığı en eski yöntemlerden biri kurutmadır. Kurutma işlemi, meyve ve sebzelerdeki mikroorganizmaların gelişmesini ve çoğalmasını engelleyecek bir düzeye getirmek, neme bağlı reaksiyonları etkisiz hale getirmek ve raf ömrünü uzatmak amacıyla uygulanan en yaygın koruma yöntemidir.
Besinlerin antioksidan içeriklerini incelemek için yapılan analizlerde kuru meyvelerin antioksidan potansiyelinin çok yüksek olduğu tespit edilmiştir. Kuru meyveler, yaş meyvenin içerdikleri % 80- 95 oranındaki suyun % 10- 20 oranlarına düşürülmesi ile elde edilirler. Bu 'kurutma' işlemi sonrası, C vitamini dışında bütün mineraller korunmaktadır. Bu nedenle kurutma işlemi de dahil olmak üzere birçok işlemde kalite göstergesi olarak C vitamini baz alınmaktadır.
Glisemik indeks (GI), karbonhidratların kandaki glikoz seviyelerine olan etkisini ölçme sistemidir. Kurutulmuş meyvelerin glisemik indeksi daha düşük bulunmuştur.
Bazı kuru meyvelerin faydaları:
Kuru erik: Bol miktarda B1, B2, B3, B6, A, C ve E vitamini içerir. Kanser ve yaşlanmaya karşı koruyucu etkisi en yüksek olan meyve kuru eriktir. İçerdiği zengin potasyum ve magnezyum mineralleri nedeniyle, tansiyon, karaciğer, kalp, böbrek ve romatizma hastaları ile tuzsuz diyet yapanlara önerilir.
Kuru incir: İncir, içerdiği yüksek oranlardaki protein, vitamin ve minerallerle hücrelerin yenilenmesini sağlayan bir besindir. 100 gr. kuru incir yenilirse vücudun günlük gereksinimlerinden kalsiyumun %17'si, demir ve magnezyumun %30'u, fosforun %20'si, B1 vitamininin %5'i ve B2 vitamininin %4'ü karşılanmış olur.
ncir, içerdiği yüksek orandaki liflerle kolesterolün kana karışmadan atılmasını sağlar. Sindirimi kolaylaştırır ve vücudumuzu bakterilere karşı koruyucu etkisi vardır. Yüksek orandaki kalsiyum ve fosforla kemik ve dişler üzerinde koruyucu etkileri vardır: incirin içerdiği kalsiyum, diğer besinlerdekine göre daha kolay sindirilir.
Kuru Dut: Kalsiyum, demir, B1, B2 ve C vitamini yönünden zengin olan dutun birçok hastalığa iyi geldiği bilinmektedir. Vücut doku ve hücrelerinin yenilenmesinde, su dengesinin korunmasında, hormon, enzim üretiminde, bağışıklık sisteminin güçlendirilmesinde önemli etkilere sahiptir. Beyaz dut ateş düşürücü ve idrar söktürücü etkiye sahiptir. Karaduttan elde edilen şurubun ise ağız ve boğaz hastalıklarında olumlu etkiye sahip olduğu bilinmektedir.