Ortakaraören ve çevresinin dünü

Ali Kazankaya-Araştırmacı-Yazar

Ortakaraören Seydişehir İlçesine bağlı doğusunda daha önce kasaba iken şimdi Mahalle olan büyük bir yerleşim birimidir. Ortakaraören Seydişehir ve çevresi ile Prehistorik dönemlerden başlayarak her dönemde bölgenin konumu nedeniyle kavimlerce elde tutulmaya çalışılmış zira Antalya Bölgesini Çukurova Bölgesi ile Orta Anadolu’yu birbirine bağlayan Akdeniz’e inilen Askeri ve Ticaret Yollarının Seydişehir ve çevresindeki geçitlerden geçme zorunluluğu nedeniyle önem kazanmıştır. Seydişehir Lycaonia Bölgesi Anadolu tarihinin aydınlatılması bakımından önemlidir Lycaonia Bölgesi yer aldığı Orta Anadolu Bölgesi, Anadolu’nun ortasında bulunması nedeniyle kültürlerin geçiş yeri olmuştur. Çağlar boyu Akdeniz’e inmek için bu geçitlerden geçilmesi gerekir. Seydişehir kimi zaman İsauria Bölgesi içinde kimi zamanda Pisidia Bölgesi sınırları dışında yer almıştır. XIX. yüzyıldan itibaren batılı seyyahların dikkatini çeken bölgede XX. yüzyılın başlarından bu yana bilimsel araştırmalar yapılmaktadır.1952-1956 yılları arasında Prehistorik Çağlar’dan başlayarak geniş bir dönemi kapsayan araştırmaları J.Mellart yapmıştır.Daha sonraları 1960 yıllarda  ise J.Bordaz,R.Solecki ve W.R.Farrand gibi bilim adamları bizim şimdiki Suğla Gölü  antik adı(Trogitis Lacus ) havzası olarak geçen gölün çevresinde bir çok araştırmalar yapmışlar  bir çok yerleşim yeri bulmuşlar.M.Ö.5000-7000 yılları arasında yerleşik düzene geçilmiş toplu yaşam alanları ve höyükler olan ,bazı hayvanların evcilleştirildiği ,bazı tohumların ekildiği hasattan sonrada ezme el değirmenleri kullanıldığı arkeolojik kazılar sonucu ortaya çıkmıştır. Suğla Gölü ve Çarşamba Çayı Havzasında Gökhüyük, Gemili Hüyük, Karahüyük, Kocahüyük,Armutlu Hüyük ve Bağlar Höyüğü gibi Hüyükler vardır.(tarafımdan tesbit ettiğim Evreği’den (Irmaklı) , Ortakaraören ve Suğla Gölü çevresi de 29 Hüyük olup Ortakaraören’i ilgilendirenleri yazdım) Askeri ve ticari yollar: Konya Akören Kaysu Beldesi(May Ksb) May Belin’den Akkise üzerinden gelen Seyyid Harun Velî Hz.nin Seydişehir’e gelirken kullandığı kervan yolu, İkinci yol ise Konya Çalmanda(Ketenli) üzerinden gelen yol: Konya  Çayır bağı Kilistra(Gökyurt) Avluya, Şalgamuk Yaylası, Bossa. Başavacık Gediği, Kilise Bucağı, Keşlik Yaylası(Keşişlik) Keşlik Boğazından, Gevrekli Yazısı üzerinden, Kağnıizi Yolu’ndan,Akçapınar,Sülüklü Göl’ün yanından Çalmanda(Ketenli) den, Seki Gediği’nden, Sekiler’den,Taşlıca’dan,öşekçi’den, Kavak Yazızı’na,Kaklık Dağı’ndan,Taşoluk Yazısı’na, Musluk’un yanından, Ekiz’in( Eski Hitit kalesi ve  sonra Homanadlar’ın kullandığı kale kalıntıları),Bayamlı’dan, Sayalı Yaylası’na, Zobu Çimen ve Namza Yaylası’na  Ortakaraören’in üstünden Akkise’ den İsauria Bölgesine giden Askeri ve Ticari Kervan Yolu’nun Ortakaraören’den geçtiği  II. Beyazıd Döneminde Hacı Fakih Oğulları nın oldugundan bahsedilen şimdi olmayan Ömer Mahallesi’nde Kervansaraydan bahsedilir ki  en büyük delil Askeri ve Ticaret Kervan Yolu delilidir .Ayrıca Karşıyaka Camii karşısında bulunan Kesme taşlardan yapılmış kalın katran ve ardıç ağaçlarla toprak dam örtülü  Deve Damı resimleri ekte olar yer. Ortakarören’in önemli bir Askeri ve Ticaret yolu üstünde olduğu gibi Seydişehir’den önce de kurulmuş olması da önemlidir. Suğla Gölü Havzası Anadolu’nun en eski ekim alanları özelliğini taşımaktadır Beyşehir gölünden gelen Çarşamba çayı(kanalı) Seydişehir Küpe Dağı’ndan gelen Akçay ve çeşitli kaynaklar gölü kışın doldurur zamanla Arvana Düdeni ile çekilir sular çekildikçe çevre köyler eker. Anadolu’nun en güzel nohutları burada yetişirdi ve en kaliteli leblebiler bu nohutlardan olurdu Suğla Gölü’nün zaman zaman yedi senede dolup yedi senede çekildiği görülmüştür. Suğla Gölü’nün suyu tatlı olup Konya Havzası içinde Beyşehir Gölü Tuz Gölü ‘n den sonra üçüncü büyüklüktedir. Yüzeyi yaklaşık 1090 m. kotunda çevresi tarım alanları için daraltılarak yükseltilmiş dolayısı ile gölde yükselmiştir hali hazır göl yüzeyi alanı 38 km2 dir eski göl halindeki alanı ise 80 km2 idi şimdi derinlik 4 m civarında dır Suğla Gölü göl olmaktan çıkıp Konya Ovası sulama deposu haline gelmiştir. Çevredeki höyüklerin turizm e kazandırılabilmesi ve daha detaylı tarihe ışık tutabilmesi ve gelecek kuşaklara bilimsel araştırılma yapılmış gelecek bırakmak için ilgililerin bu konulara eğilmeleri umuduyla.