Türk tarihinde Haziran ayı

Bir nostalji haberimizle sizlerleyiz..

16 Haziran 1961... DEVRİM - İlk Türk yerli milli otomobili Projesi... 58 yıl önce bugün "Devrim Otomobili" için çalışmalara başlandı. 23 Türk mühendisinin 129 günlük insanüstü gayretiyle 3 prototip otomobil çıkartıldı. 16 Haziran 1961 günü Devlet Demiryolları Fabrikaları ve Cer Dairelerinin yönetici ve mühendislerinden 20 kadarı Ankara' da bir toplantıya çağrıldılar. Toplantıya başkanlık eden Genel Müdür Yardımcısı Emin BOZOĞLU, Ulaştırma Bakanlığından alınan bir yazıyı okudu. Yazıda ''Ordunun Cadde binek ihtiyacını karşılayacak bir otomobil tipinin geliştirilmesi'' görevinin TCDD İşletmesine verildiği ve bu amaçla 1.400.000.-TL ödenek ayrıldığı belirtiliyordu. Eskişehir Demiryolu Fabrikasında 23 Türk mühendisinin 129 günlük insanüstü gayretiyle ortaya çıkan 3 ilk örnek çıkartılmış, 29 Ekim 1961 sabahı Türkiye' de yapılan bir otomobil, kaportası pürüzsüz olmasa da, kendi tekerlekleri üzerinde ve yine Türkiye' de yapılan kendi motorunun gücüyle Büyük Millet Meclisi binasının önüne götürülerek Cumhurbaşkanı Cemal GÜRSEL Paşa'ya sunuluyor, bir ikincisi Paşa'yı Anıtkabir'e götürüyor, sonra da Hipodrom' daki geçit resmine katılmılştır. Beyaz Devrim hala çalışır vaziyette Eskişehir Tülomsaş Tesislerinde sergilenmektedir. Türk tarihinde ilk yerli milli uçak projesi 7 Haziran 1942... 1944’de Türk Hava Kurumu, Etimesgut uçak fabrikasının Danimarka'ya ihraç ettiği ilk Türk uçağı, THK-5A. Bundan 77 yıl evvel, 7 Haziran 1942'de ise Etimesgut fabrikasında yapılan ilk Türk uçağı havada süzüldü. ATATÜRK, 1 Kasım 1937'deki Meclis açış konuşmasında şöyle dedi: “Hava Kuvvetlerimiz için yapılmış olan üç yıllık program, büyük milletimizin yakın ve bilinçli ilgisiyle şimdiden başarılmış sayılabilir. Bundan sonrası için bütün uçaklarımızın ve motorlarının ülkemizde yapılması ve savaş sanayimizin bu temele göre geliştirilmesi gerekir…” 1941'de Ankara'da THK Etimesgut Uçak Fabrikası kuruldu. Burada daha önce kurulmuş atölyeler genişletilerek fabrikaya dönüştürüldü. Fabrika, 1942'de 113 mühendis, 221 teknisyen ve işçiyle üretime başladı. Fabrikada Türklerin yanında 35 Polonyalı mühendis ve teknisyen de görev aldı. Fabrikanın, yerli ve yabancı toplam personel sayısı 878'di. 1948'den sonra yabancılar ülkelerine dönecek ve fabrika tamamen Türk personelden oluşacaktı. THK Uçak Fabrikası'nda yurt dışından alınan patentli uçakların üretimi ve montajı dışında tamamen yerli tasarım uçaklar da geliştirildi. Bu iş için 21 kişilik bir birim oluşturuldu. Bu birim 1942-1952 arasında 16 farklı tip uçak tasarladı. Fabrikada 1942-1952 arasında 126 adet Türk tasarım uçak üretildi. Bu projeler arasında özellikle öncü teknolojiye ve tasarıma sahip “THK-13” kodlu “Uçan Kanat” adlı deneysel planör ve ambulans uçağı olarak tasarlanan “THK-5A” adlı uçak çok dikkat çekiciydi. 1951'de 1 adet THK-5A uçağı Danimarka'ya satıldı… Danimarka, 1953'te 26 uçak siparişi daha verdi. Ayrıca Avrupa'dan 30 adet sipariş daha alındı. Ancak bu siparişler –değişik nedenlerle- teslim edilemedi. THK-13 ve THK-5A tasarımları Paris Havacılık Fuarı'nda sergilendi ve büyük ilgi gördü. (Osman Yalçın, Türk Hava Harp Sanayi Tarihi, s. 149-151) Bu fabrikada 1949'dan itibaren THK-15 “Uğur” adlı eğitim uçağı seri üretilmeye başlandı. Bu uçaklardan toplam 84 adet üretildi. THK, Etimesgut Uçak Fabrikası 1952'de Makine ve Kimya Endüstri Kurumu'na (MKEK) devredildi.