whatsapp

Afganistan’ın ABD’nin elinde oyuncak

ANALİZ 18.08.2021 - 17:57, Güncelleme: 09.09.2021 - 14:46
 

Afganistan’ın ABD’nin elinde oyuncak

Amerika isteseydi Talibanın ilerleyişini durdurur ve yok ederdi. Hiçbir zaman böyle bir niyeti olmadı. Ortadoğu, balkanlar ve Kafkaslarda ılım İslam’ı dayatmak için her türlü entrikayı çevirdi. Bu coğrafyaları kan gölü yaptı. Diğer bir taraftan da Afgan göçünü meşrulaştırmak isteyenler, Kurtuluş Savaşı sırasında Afganistan’ın Türkiye’ye yardım ettiğini söylüyorlar; “gönül borcu ödüyoruz” demeye getiriyorlar. Bu doğru değildir. Afganistan 19. Yüzyılın üçüncü çeyreğinde İngiliz Mandasıydı. 1. Dünya savaşından sonra İngilizlere karşı bağımsızlık savaşı başlattı. İngilizler Afganistan’ın bağımsızlığını tanımak zorunda kaldılar. Aynı tarihlerde Türkiye Kurtuluş Savaşı da sürüyordu. Sovyetler Birliği ile Türkiye ve Afganistan emperyalizme karşı dayanışma içindeydi. Nitekim Cumhuriyetin kuruluşundan sonra Türkiye ve Atatürk, Afganistan’ın çağdaşlaşma çabalarının rol modeli oldu. Afganistan’da Türkiye benzeri reformlar yapıldı, özellikle kadınlara geniş özgürlükler tanındı. Türkiye ile Afganistan, çağdaşlık zemininde buluştular; Türkiye, Afganistan’ın gelişmesi için ekonomik, eğitsel ve kültürel desteklerde bulundu. Ancak, Afgan’daki gericiler, reformlara tepkiliydi. 1980’li yıllarda ülke kaotik bir sürece girdi. Sovyetler gerici ayaklanmaları bastırma gerekçesiyle Afganistan’ı işgal etti. ABD, Sovyet işgaline karşı içerdeki dinci grupları destekledi, eğitti, silahlandırdı. Taliban da bunlardan birisiydi. Sovyetlerin dağılması üzerine dinci hareketler yaygınlaştı. ABD bu kez bizzat örgütlediği dinci grupların “aşırılıklarını” bahane ederek Afganistan’ı işgal etti. Sonucu biliyoruz: Taliban’ın karşısında diz çöktü, ülkeyi terk etti. Taliban bugün-yarın Afganistan İslam Cumhuriyet’ini ilan edecek, orada teokratik bir diktatörlük kuracak. Yüzyılın başlarında Afganistan ile Türkiye çağdaşlık zemininde el eleydi. Bakalım şimdi hangi zeminde el ele olacağız?

Amerika isteseydi Talibanın ilerleyişini durdurur ve yok ederdi. Hiçbir zaman böyle bir niyeti olmadı. Ortadoğu, balkanlar ve Kafkaslarda ılım İslam’ı dayatmak için her türlü entrikayı çevirdi. Bu coğrafyaları kan gölü yaptı.

Diğer bir taraftan da Afgan göçünü meşrulaştırmak isteyenler, Kurtuluş Savaşı sırasında Afganistan’ın Türkiye’ye yardım ettiğini söylüyorlar; “gönül borcu ödüyoruz” demeye getiriyorlar.

Bu doğru değildir.

Afganistan 19. Yüzyılın üçüncü çeyreğinde İngiliz Mandasıydı. 1. Dünya savaşından sonra İngilizlere karşı bağımsızlık savaşı başlattı. İngilizler Afganistan’ın bağımsızlığını tanımak zorunda kaldılar.

Aynı tarihlerde Türkiye Kurtuluş Savaşı da sürüyordu. Sovyetler Birliği ile Türkiye ve Afganistan emperyalizme karşı dayanışma içindeydi.

Nitekim Cumhuriyetin kuruluşundan sonra Türkiye ve Atatürk, Afganistan’ın çağdaşlaşma çabalarının rol modeli oldu. Afganistan’da Türkiye benzeri reformlar yapıldı, özellikle kadınlara geniş özgürlükler tanındı.

Türkiye ile Afganistan, çağdaşlık zemininde buluştular; Türkiye, Afganistan’ın gelişmesi için ekonomik, eğitsel ve kültürel desteklerde bulundu.

Ancak, Afgan’daki gericiler, reformlara tepkiliydi. 1980’li yıllarda ülke kaotik bir sürece girdi. Sovyetler gerici ayaklanmaları bastırma gerekçesiyle Afganistan’ı işgal etti. ABD, Sovyet işgaline karşı içerdeki dinci grupları destekledi, eğitti, silahlandırdı. Taliban da bunlardan birisiydi.

Sovyetlerin dağılması üzerine dinci hareketler yaygınlaştı.

ABD bu kez bizzat örgütlediği dinci grupların “aşırılıklarını” bahane ederek Afganistan’ı işgal etti.

Sonucu biliyoruz:

Taliban’ın karşısında diz çöktü, ülkeyi terk etti.

Taliban bugün-yarın Afganistan İslam Cumhuriyet’ini ilan edecek, orada teokratik bir diktatörlük kuracak.

Yüzyılın başlarında Afganistan ile Türkiye çağdaşlık zemininde el eleydi. Bakalım şimdi hangi zeminde el ele olacağız?

Habere ifade bırak !
Habere ait etiket tanımlanmamış.
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve seydisehirgundem.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.